1. Geef het goede voorbeeld 

Als leerkracht maak je het verschil. Praat open met leerlingen en geef het goede voorbeeld. Reageer wanneer je stereotiepe of racistische opmerkingen hoort op school en stel vragen die je leerlingen aan het denken zetten. Want er is één internationale dag tegen racisme, maar elke dag is belangrijk. 

2. Kweek de juiste reflexen 

Heb jij (impliciete) vooroordelen? Test jezelf een keer (via deze test, bijvoorbeeld), en word je bewust van je eigen denkpatronen. Waar komen deze ideeën vandaan? Observeer jezelf. Zo leer je patronen zien, die je dan ook kan bijsturen. 

3. Let op taal

Taal houdt allerlei verborgen geschiedenissen in of bevat extra lagen waarvan we ons niet steeds bewust zijn. Sommige woorden worden door mensen als kwetsend ervaren. Het woord 'blank' bv. heeft bepaalde connotaties: helder, zuiver, onbeschreven, zonder kleur ... en werd als begrip verspreid tijdens de koloniale periode. Wit is echter ook een kleur. Vandaar dat het woord 'wit' als alternatief gebruikt kan worden. Woorden en het maatschappelijk debat daarrond veranderen echter voortdurend, het is belangrijk om er attent op te blijven. 

4. Bespreek gelijkenissen en verschillen

Als je wil stimuleren dat leerlingen empathie ontwikkelen en wij-zij-denken doorbreken, is het belangrijk dat ze zich verbonden voelen met elkaar. Benader je leerling niet vanuit één aspect van zijn of haar identiteit, zoals bijvoorbeeld etniciteit. Bekijk het meervoudig; iedereen is een verzameling aan eigenschappen, kenmerken … Gemeenschappelijkheden troef! Leg eens de focus op welke gelijkenissen mensen delen. Ga ook de verschillen niet uit de weg. Het is nu eenmaal normaal dat mensen verschillen. Wees dus niet kleurenblind! 

5. Check je beeldvorming 

Bekijk jouw handleiding of lesmateriaal eens grondig. Wie komt aan bod in beelden en teksten? Wie niet? Zorg dat alle leerlingen zich herkennen in jouw lesmateriaal. Wees je bewust van stereotiepe beeldvorming. Kies heel bewust voor andere beelden. 

6. Doorbreek eurocentrisme

Een grote erfenis van het koloniaal verleden die in onze manier van denken sloop, is eurocentrisme. Tijdens de koloniale periode werden er verhalen gecreëerd die de (West-)Europese cultuur, ideeën en theorieën als superieur presenteerden. Vandaag houdt die visie nog stand en wordt er weinig aandacht besteed aan de invloeden van andere culturen op de Westerse. Nochtans is de geschiedenis rijk aan boeiende kruisbestuivingen, zoals de komst van de Arabische cijfers of hoe tulpen in Nederland kwamen dankzij de Ottomanen. Als we die geschiedenis niet kennen, houden we onbewust dat eurocentrisme in stand.

Tip: gebruik deze wereldkaart van WaW. 

7. Volg een nascholing 

Wil je graag wat dieper ingaan op deze thema's? Zodat je goed geïnformeerd en met een stevige rugzak vol tools voor de klas kan staan? Volg dan een nascholing of een vorming bij Studio Globo: 

• Actualiteit en beeldvorming in de klas
• Genuanceerde beeldvorming dankzij prentenboeken 
• Sporen van Kolonisatie

8. Concreet aan de slag in de klas met kant-en-klaar lesmateriaal 

• Dekoloniseer je klas

Download de volledige lesmap ‘Sporen van Kolonisatie’. We voegen regelmatig nieuw materiaal toe, ga het op je gemak bekijken. 

• Zet je scholieren aan tot actie 

Download de gloednieuwe actuales over racisme en Black lives matter. 

• Op stap: naar het MAS

In het MAS loopt de tentoonstelling 100xCongo. Studio Globo en MAS sloegen de handen in elkaar voor een interactieve workshop bij de tentoonstelling. 

9. Deel jouw ervaring! 

Als je deze maand je eigen klaspraktijk onder de loep neemt en rond racisme werkt met de leerlingen, loop je ongetwijfeld tegen enkele hindernissen aan. Tegelijk is het interessant om van elkaar te leren: welke ‘good practices’ kan je meegeven aan andere leerkrachten? Mail het ons of post je eigen ervaringen op onze facebookpagina!